ΟΙ ΚΩΦΑΛΑΛΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ, Ε. ΒΑΧΑΡΗ

Ομιλία της Προέδρου ΕΛΕΝΗΣ ΒΑΧΑΡΗ

«οι κωφαλαλοι

και το ανθρωπιστικο ενδιαφερον»

ιστορική ανασκόπηση

Παλαιότερα κάθε παιδί που η μοίρα το έταζε να γεννηθί κωφάλαλο, ήτανε μια φοβερή ατυχία για το οικογενειακό περιβάλλον. Ιδιαίτερα στην ύπαιθρο, οι γονείς του ντρέπονταν γι' αυτό και προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να το κρύψουν, να το απομονώσουν, να το περιορίσουν στους τέσσερις τοίχους στο πιο απόμερο μέρος του σπιτιού, μακριά από κάθε χαρά και στοργή. Όμως αυτά και τα δύο αγαθά, τη χαρά και τι στοργή τα είχε μεγάλη ανάγκη το κωφάλαλο, μεγαλύτερη από κάθε άλλο φυσιολογικό παιδί.

Η ιστορία αναφέρει, πως στην Αρχαία Ελλάδα όπως και στη Ρώμη, οι κωφάλαλοι ζούσαν στο περιθώριο της ζωής, ενώ στο Μεσαίωνα τους θεωρούσαν σημαδεμένους από μια κακή μοίρα και πίστευαν ότι είχαν καταδικασθεί σε ποινή που τους είχε επιβληθεί από τους ουρανούς.

Έτσι σύμφωνα με την νοοτροπία της εποχής, τα παιδιά αυτά, ζούσαν μοναχικά, απστραβηγμένα από τον κόσμο, κλει­σμένα στον εαυτό τους, σε άγρια σχεδόν κατάσταση, με βαριά τραυματισμένη και πληγωμένη την ψυχή τους. Όλοι αδιαφορούσαν για την αναπηρία τους ως τον 16ον αιώνα.

Μετά τον 16ον αιώνα, το ανθρωπιστικό ενδιαφέρον άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά γι' αυτά. Οι μελετητές της ψυχής και του νου του κωφάλαλου παιδιού, πολλές φορές έξυπνου και ικανού, κατάλαβαν πως με κατάλληλο χειρισμό, μπορού­σαν να φέρουν στο φως τις ικανότητες και τις δυνατότητες που ληθαργούσαν μέσα του και πως στη συνέχεια αυτές, μπορού­σαν να ενισχυθούν και να εξελιχτούν με την πάροδο του χρό­νου και την πορεία της εξάσκησης.

Τη ζεστασιά που προσφέρει μια ανθρώπινη ύπαρξη δίπλα μας, τη συνεννόηση με τα άλλα φυσιολογικά παιδιά, πράγμα­τα που η ίδια η ζωή υπαγορεύει στο βαθύτερο νόημά της, ήταν ο μοναχός PEDRO PONCE DE LEON (1510-1584), που αποπει­ράθηκε να τα υλοποιήσει επινοώντας τη μέθοδο γραφής και ομιλίας των κωφών. Ήτανε ο άνθρωπος, ο μέγας δάσκαλος που είχε τη θεία έμπνευση να διακρίνει το μυστικό αυτό φως της ομορφιάς και της αλήθειας. Πλημμυρισμένος ολάκερος από ανθρωπιά και αγάπη για τον κωφάλαλο, διείσδυσε μέσα σ' όλες εκείνες τις γνωστές πτυχές της ανθρώπινης παιδικής ψυχής και προσπάθησε να δώσει το χαμόγελο μιας αισιόδοξης κίνησης για τη ζωή.

Η μέθοδός του βρήκε μιμητές και τελειοποιήθηκε σταδια­κά με την εξέλιξη τής επιστήμης. Σήμερα όλος ο κόσμος γνω­ρίζει την προφορική μέθοδο που χρησιμοποιείται στην Ευρώ­πη και στην Αμερική παράλληλα με όλες τις άλλες σύγχρονες μεθόδους. (χειλεανάγνωση  και νοηματική γλώσσα).

Δύο μεγάλοι ανθρωπιστές και ευεργέτες, οι L’ Abbé de l’ Epée (1712-1789) στη Γαλλία και Samuel Hainecke (1729-1780) στη Γερμανία, έδωσαν σημαντική ώθηση στην μέθοδο αυτή, την διαμόρφωσαν και την τελειοποίησαν.

Η ιστορία των κωφών στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα μόνο, από στατιστική που έγινε το 1920, διαπιστώθηκε ότι σε 5.021.790 κατοίκους οι κωφοί ήταν 4.395. Το 1946 ανήλθαν σε 7.000 και μέχρι το 1952 δεν υπήρχαν άλλα στοιχεία. Το 1992, οι κωφοί έφτασαν τους 9.000.

Το 1923, η NEAR EAST RELIEF -Περίθαλψη Εγγύς Ανα­τολής -η μεγάλη αυτή Φιλανθρωπική Οργάνωση, που σκοπός της ήταν να κάνει ό ,τι μπορούσε για ν' ανακουφίσει τους πονε­μένους συνανθρώπους μας, συγκινημένη βαθιά από την κατα­στροφή της Μικράς Ασίας και από το γεγονός ότι ανάμεσα στους πρόσφυγες που έφτασαν στην Ελλάδα υπήρχαν 10 κω­φάλαλα ορφανά, ίδρυσε σχολείο στην Σύρο για να μπορέσει να τα βοηθήσει. Για την καλύτερη δε εκπαίδευσή τους, έστειλε στην Αμερική, στην Σχολή Κλάρκ, μια υπότροφο Ελληνίδα Δα­σκάλα, για να μάθει τη διδασκαλία των κωφαλάλων.

Πολλοί Έλληνες προσπάθησαν στην αρχή του 20ου αιώνα να βοηθήσουν τα κωφάλαλα άτομα, όπως οι λόγιοι, Γεώρ­γιος Δροσίνης, Δημήτριος Βικέλας, και ο Ιωάννης Αθανασά­κης, πρόεδρος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, αλλά δεν μπόρεσαν να προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια. 0 Γ. Δροσίνης, πολλές φορές, στα κείμενά του αναφέρει κωφούς, και ιδιαίτε­ρα στο μυθιστόρημα «Έρση», που είχε μεγάλη επιτυχία και ανταπόκριση από τον ελληνικό και ξένο κόσμο. Στο μυθιστό­ρημα αυτό ο Δροσίνης έχει για συνπρωταγωνιστή ένα μικρό κω­φάλαλο αγόρι.

Η Ιστορία αναφέρει, ότι ο μόνος Έλληνας που ασχολήθηκε με το πρόβλημα των κωφών, ήταν ο Έλληνας Ωτορινολαρυγ­γολόγος Καθηγητής Δημήτριος Δημητριάδης, που του αξίζει κάθε έπαινος.

Το σχολείο κωφών της Σύρου λειτούργησε ως το 1932, και εν συνεχεία μεταφέρθηκε στην Καλλιθέα. Τότε ιδρύθηκε ο Εθνικός Οίκος Κωφαλάλων κάτω από τον έλεγχο και την επο­πτεία του Υπουργείου Κοινωνικής Προνοίας και Αντίληψης. Η ευγενική και γενναιόδωρη χειρονομία του ζεύγους Σπηλιωτόπουλου, έφερε τον Οίκο Κωφαλάλων να λειτουργεί στο νεόκτι­στο κτήριο της οδού Ζαχάρωφ 1, στους Αμπελοκήπους. Το σχολείο της Σύρου, συγχωνεύθηκε,λίγο αργότερα, με το Δημό­σιο σχολείο.

Με τον νόμο 726/37 (Φ.Ε.Κ. 228/156/37), ο Οίκος Κωφα­λάλων ονομάστηκε Εθνικό Ίδρυμα Προστασίας Κωφαλάλων. Η ονομασία αυτή ισχύει μέχρι σήμερα, παρά τις προσπάθειες να μετονομαστεί σε Εθνικό Ίδρυμα Κωφών και να υπαχθεί υπό τον έλεγχο του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας.

Κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και στα σκληρά χρόνια της κατοχής, τα κωφά παιδιά απομακρύνθη­καν. Το επιτεταγμένο κτήριο,το χρησιμοποίησε το Γενικό Κρα­τικό Νοσοκομείο, με την επωνυμία «Πρόσκαιρο». Τα παιδιά στεγάστηκαν σε ένα νοικιασμένο οίκημα κοντά στην Ακρόπολη, που το πρωΐ λειτουργούσε σαν σχολείο και το βράδυ μετα­τρεπόταν σε Οικοτροφείο.

Ιστορική μέρα και σταθμός στη ζωή των κωφαλάλων πρέ­πει να θεωρηθεί η 23η Αυγούστου του 1956, επί Κυβερνήσεως Ε .Ρ .Ε. κατά την οποίαν με Υπουργό τον Λεβαντή και εισηγητή της Αντιπολίτευσης τον Ανδρέα Κοκκέβη, άνθρωπο δίκαιο, δραστήριο, ανθρωπιστή, συζητήθηκε στη Βουλή το θέμα: «Η φοίτηση στο κωφάλαλο παιδί δεν είναι απλώς μόρφωση αλλά θεραπεία».

Χάρη στον εξαίρετο αυτό ανθρωπιστή-εισηγητή Ανδρέα Κοκκέβη, που όλη του η ζωή ήταν μια προσφορά για το καλό του τόπου και στην περίπτωση αυτή για το καλό του κωφάλα­λου παιδιού, αποφασίστηκε από την Ολομέλεια, της Βουλής, το 1956, να περάσει το 28% του προϋπολογισμού των εκπαι­δευτικών τελών σε ειδικό λογαριασμό με σκοπό την ίδρυση σχολείων κωφαλάλων. Με την ενέργεια αυτή, επετεύχθει το εκπληκτικό αποτέλεσμα της ίδρυσης σχολείων κωφαλάλων στη Θεσσαλονίκη και στην Πάτρα.

Ας σημειωθεί ότι το 1965 στη Ρουμανία λειτουργούσαν 7 σχολεία κωφαλάλων, στην Τουρκία 4, στην Γιουγκοσλαβία 14 και στην Ιταλία 56.

Στις 16.11.1956 με το Νομοθετικό Διάταγμα 3635, ιδρύθη­κε ειδικό ιδιωτικό σχολείο κωφαλάλων. Ιδρύτριά του, μια αξιόλογη γυναικεία μορφή, η κυρία Ηρώ Ανδρέου Κοκκέβη. Η Ηρώ Κοκκέβη, αφιέρωσε τη ζωή της σ' αυτά τα παιδιά, αλλά και σε άλλα κοινωνικά, φιλανθρωπικά και πολιτιστικά έργα. Αφανής ηρωίδα. Τον πρώτο χρόνο που λειτούργησε το σχολείο αυτό, φοί­τησαν 40 κωφοί και αργότερα 90, ενώ 200 άλλες αιτήσεις εκ­κρεμούσαν. Διευθύντρια του ήταν η Αμαλία Μαρτίνου, τέως Διευθύντρια του σχολείου του Εθνικού Ιδρύματος Προ­στασίας Κωφαλάλων. Το σχολείο ήταν ισότιμο των Δημοσίων Σχολείων.

Ύστερα από λίγα χρόνια, το Ίδρυμα μεταφέρθηκε στην Καλλιθέα -στην Αγία Ελεούσα, υπό την αυτή Διεύθυνση και, αργότερα πέρασε στα χέρια της ίδιας της  Αμαλίας Μαρτίνου.

Από τις 2 Σεπτεμβρίου λοιπόν του 1960, βάσει του Δια­τάγματος που υπεγράφη στις 19 Αυγούστου του 1960, όλα τα Ασφαλιστικά Ταμεία υποχρεώθηκαν να καλύπτουν τα εκπαι­δευτικά έξοδα και τα τροφεία των κωφών παιδιών.

Το Ι.Κ.Α., ο Οίκος του Ναύτη, το Ταμείο Υγείας των υπαλλήλων της Τραπέζης της Ελλάδος,το Ταμείο Ασφαλίσεως Μυλεργατών και Αρτεργατών, πλήρωναν τα τροφεία και την εκπαίδευση των παιδιών των ασφαλισμένων τους, ενώ τα άπο­ρα παιδιά φοιτούσαν δωρεάν.

Το 1966 επί Υπουργού Λουκή Ακρίτα, δόθηκε άδεια να δημιουργηθούν οι πρώτες τάξεις του Γυμνασίου και λίγα χρό­νια αργότερα, δόθηκε άδεια και για τις υπόλοιπες τάξεις του Αυκείου. Την εποχή αυτή,λειτουργούν σχολεία στη Θεσσαλο­νίκη, στο Βόλο (Δημοτικό), στον Κίσσαμο (Καστέλλι) Κρήτης (Δημοτικό), στις Σέρρες (Δημοτικό) και άλλο ένα στην Πά­τρα,

Επειδή πολλά από τα κωφά παιδιά που φοίτησαν στα σχολεία επέδειξαν ικανότητες για Ανώτερες και Ανώτατες Σχολές, στο Βασιλικό Διάταγμα της 4ης Φεβρουαρίου του 1971 που υπεγράφη από τον Γ. Ζωϊτάκη, προστέθηκε στο άρθρο 45 η παράγραφος 5 που λέει: «Συγκροτείται ομάς ειδικής εξέτα­σης φυσικώς αδυνάτων υποψηφίων». Έτσι οι ανάπηροι και φυσικά και οι κωφοί, έχουν την δυνατότητα εγγραφής σε Ανώ­τερες και Ανώτατες Σχολές, κατόπιν εξετάσεων.

Το 1973 με υπουργικές αποφάσεις, χορηγείται οικονομική ενίσχυση -επίδομα σε κωφάλαλα άτομα -οι οποίες αναπρο­σαρμόστηκαν το 1984.

Το 1975, με υπογραφή του Υπουργού κ. Γ. Ράλλη, δίνεται η δυνατότητα εγγραφής των κωφών στις Ανώτερες Σχολές χω­ρίς γραπτές εξετάσεις.

Την ίδια χρονιά, λαμβάνονται από το Κράτος ειδικά μέτρα για την προστασία της αναπηρίας και τα ανθρώπινα δικαιώματα των κωφών οι οποίοι τελούν εφεξής υπό την εγγύηση του Κράτους.

Κατά το 1975, άρχισε να λειτουργεί οικοτροφείο και σχο­λείο κωφαλάλων, στην Εκάλη, στην οδό Περσεφόνης 4, έργο της Σοφίας Σταρόγιαννη. Το 1992 απέμεινε μόνο το οικοτροφείο με 45 κωφά,το οποίο σήμερα λειτουργεί στη Δροσιά.

Στις 24 Μαΐου του 1979,ο Οργανισμός Ταμείου Αρχαιολο­γικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων αρχίζει να δέχεται πρόσω­πα έχοντα βλάβες ή παθήσεις σε ποσοστό 1 προς 50.

Στις 8 Αυγούστου του 1979 το σχέδιο νόμου που κατέθεσε ο  Ι. Βαρβιτσιώτης «Περί επαγγελματικής αποκαταστάσεως Αναπήρων εν γένει μειωμένων ικανοτήτων», έγινε δεκτό με την παραίνεση του Ανδρέα Κοκκέβη και οι Δημόσιες Υπηρεσίες άρχισαν να προσλαμβάνουν κωφούς, σύμφωνα με τον νόμο 1143/79.

Ακολούθησαν διάφορες άλλες ευεργετικές διατάξεις:

1979: Δίδεται προτεραιότητα στους κωφούς γονείς για την εγγραφή των παιδιών τους σε βρεφονηπιακούς σταθμούς.

1980: Φορολογικές ελαφρύνσεις, σύμφωνα με τον ν. 1078/80.

1984: Άδεια οδήγησης, με την απόφαση 33950 του Υπουρ­γείου των Συγκοινωνιών. Ωστόσο υπάρχει ο περιορισμός ο οποίος απαγορεύει σε άτομα που υπερβαίνουν το ποσοστό βαρυκοΐας 35-45% να αποκτήσουν την άδεια οδήγησης.

1985: Το Σχολείο της Αμαλίας Μαρτίνου το οποίο στο με­ταξύ μεταφέρθηκε στην Αμφιθέα, λειτούργησε εκεί μέχρι το 1985, οπότε η Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. το έκλεισε βάσει του νόμου «περί μετατροπής ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων και λοι­πών Μονάδων Ειδικής Αγωγής σε Δημόσια». Άνοιξε Δημόσιο Σχολείο στην Αργυρούπολη.

1986-1987: Με τους ν. 1648/86 και Φ.Ε.Κ. 115/16.03.87, χορηγούνται μερικές επιπλέον μέρες στην ετήσια άδεια των κωφών, όχι ωστόσο πέρα των 6 ημερών και εφόσον οι κωφοί έχουν 50% και άνω αναπηρία.

1990: Σύμφωνα με τον ν. 1902/90, εάν κάποιο άτομο κα­ταστεί κωφό σε ποσοστό 96 έως 100% μετά την υπαγωγή του στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α., δικαιούται συντάξεως εφόσον βε­βαίως συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις που προβλέπει ο νό­μος. O ασφαλισμένος του O.Γ.A., δικαιούται συντάξεως εφό­σον πάθει κώφωση σε ποσοστό 67% και άνω κατά την διάρ­κεια της άσκησης του επαγγέλματός του.

1991: Επιτρέπεται η εισαγωγή κωφών στα A.E.I, και Τ.Ε.Ι.

1992: Δόθηκαν δωρεάν ειδικά τηλέφωνα στους κωφούς και ακουστικά, ενώ το 2000, δίδονται, δωρεάν ακουστικά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.

1993-94: 1) Λειτούργησαν ΤΕΣΕΑ Θεσ/νίκης με τμήματα αργυροχρυσοχοΐας και βοηθού υφαντού (Π.Δ. 239/ΦΕΚ 91, Τ.Α. 21.06.1991).

Διεύθυνση Γεωργικής Σχολής 95.

2) Λειτούργησαν ΤΕΣΕΑ Ανατολικής Αττικής (Αγ. Παρα­σκευής), με τμήματα χειριστών Η/Υ, διατρητικών μηχανών και ανθοκηπουρικής (Τπ. Απόφ. Δ4/274/ΦΕΚ 374 τεύχος Β, 09.06.1992).

Διεύθυνση Κορυτσάς 19,Κοντόπευκο.

1995: 1) Με την απόφαση 446/95 του Υπουργείου Εργα­σίας, ο Ο.Α.Ε.Δ., σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση Εργασίας, υποχρεούται να συμμετέχει στη δαπάνη του εργοδότη κατά 90% της συνολικής δαπάνης, ενώ σε άλλες περιπτώσεις, με το ν. 1648/95, δίνεται επιχορήγηση για τα 2 πρώτα χρόνια με πο­σό 3.000 έως 5.000 δρχ. σε κωφά άτομα ηλικίας 15-65 που εί­ναι, εγγεγραμμένα στα μητρώα ανέργων.

2) Με το αρ. 3 του ν. 2328/95, θεσπίζεται η τηλεοπτική ενημέρωση κωφών ατόμων στη νοηματική γλώσσα.

1996: Με νομοθετικές ρυθμίσεις, περιορίζονται, τα αστικά δικαιώματα των κωφών (ανίκανοι για δικαιοπραξία, για σύ­νταξη διαθήκης κλπ).

1999: Από τις 26.02.99 βάσει του αρ. 30, οι κωφοί μαθη­τές καθώς και οι βαρήκοοι, με ποσοστό 67% κοα άνω,που φοι­τούν σε κανονικά σχολεία για να πάρουν το απολυτήριο, θα εξετάζονται μόνο στα γραπτά.

2000: 1) Από τις 28.07.2000 βάσει του αρ. 1 παρ. β, κα­θιερώνεται η νοηματική γλώσσα των κωφών και βαρήκοων στα ειδικά σχολεία.

2) Με τον ν. 2839/2000 (ΦΕΚ 126/Α/12.09.2000 άρ.3), κα­θορίζονται ο τρόπος εξέτασης και η συμμετοχή των κωφών σε διαγωνισμούς για πρόσληψη.

2001: Η εισαγωγή των υποψηφίων κωφών στην Τριτοβάθ­μια Εκπαίδευση γίνεται με το σύστημα των Δεσμών και με το σύστημα που αναγράφεται στο κεφάλαιο: «Φυσικώς αδυνά­των».

2017: Αναγνωρίζεται επισήμωε η ΝΟΗΜΑΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ.

Ειδικές Νομοθεσίες

για Καθηγητές και Δασκάλους Κωφαλάλων

Μεταθέσεις σε σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής (ΣΜΕΑ)

Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 4 του ν. 2817/2000 (ΦΕΚ 78Α), όπως τροποποιήθηκε αυτός από το άρθρο 9 του ν. 2916/2001 (ΦΕΚ 114Α), δικαίωμα υποβολής αίτησης μετάθεσης σε ΣΜΕΑ και τμήματα ένταξης, έχουν οι εκπαιδευτικοί που έχουν (α) τίτλο μεταπτυχιακών σπουδών στην ειδική αγωγή ή μετεκ­παίδευση στην ειδική αγωγή ή μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη σχολική ψυχολογία, καθώς και οι εκπαιδευτικοί που έχουν 5ετη εκπαιδευτική εμπειρία σε ΣΜΕΑ μέχρι 31.08.2002 και (β) αυτοί που έχουν συμπληρώσει διετή πραγματική υπηρεσία στην οργανική τους θέση, εάν δεν υπηρετούν οργανικά σε ΣΜΕΑ.

Σημειώνεται ότι, η γνώση της νοηματικής γλώσσας είναι απαραίτητο προσόν για την τοποθέτηση εκπαιδευτικού προ­σωπικού στις ΣΜΕΑ κωφών και βαρήκοων (Ειδικά Σχολεία κωφών και βαρήκοων Αγ. Παρασκευής, Αργυρούπολης, Πανο­ράματος Θεσ/νίκης,Τ.Ε.Σ.Ε.Α. Θεσ/νίκης).

Για την πραγματοποίηση των μεταθέσεων αυτών, υπεύθυ­νοι είναι οι προϊστάμενοι των Δ/νσεων ή Γραφείων Β΄/θμιας Εκπ/σης,στην αρμοδιότητα των οποίων ανήκουν οι ΣΜΕΑ.

Ο ΔΡΟΣΙΝΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΩΦΟΙ

«Ο ΔΡΟΣΙΝΗΣ ΚΟΝΤΑ ΣΤΑ ΚΩΦΑ ΑΤΟΜΑ»

            Η προσφορά του Δροσίνη στα τυφλά παιδιά υπήρξε πάρα πολύ μεγάλη και ουσιαστική. Η δημιουργία σχολείου, η εκπαίδευση δασκάλων, η απόκτηση ειδικών βιβλίων και η επαγγελματική απασχόλησή τους, φανερώνουν το βαθύ ενδιαφέρον του γι’ αυτά.

            Αγωνίστηκε, ονειρεύτηκε και ήταν τυχερός που είδε το όνειρό του να πραγματοποιείται.

            Όμως για τους τουφούς δεν έγινε το ίδιο. Μάταια προσπάθησε. Δεν βρήκε μονοπάτια για να φτάσει στην κορυφή. Οι δρόμοι, γεμάτοι αγριόχορτα και αγκάθια, δεν τον άφηναν να προχωρήσει. Δεν βρήκε βοήθεια ούτε στην Ελλάδα, ούτε στο εξωτερικό.

            Χρόνια ζήταγε ένα κάλεσμα. Παντού σιωπή. Ούτε μια φωνή. Οι κωφάλαλοι ήταν καταδικασμένοι στην κοροϊδία του κόσμου, στην απομόνωση. Δεν άπλωνε κανείς χέρι βοηθείας.

            Αποτην αλληλογραφία του Δροσίνη με τον Δημήτριο Βικέλα, πρόεδρο και ιδρυτή του Σ.Ω.Β., όταν ο δεύτερος βρισκόταν σε περιοδεία στην Κεντρική Ευρώπη μαθαίνουμε ότι ο Δροσίνης του ζήτησε να ενημερωθεί και για τις συνθήκης εκπαίδευσης των κωφών παιδιών και τον τρόπο διδασκαλίας τους.

            Από τα απαντητικά γράμματα του Βικέλα προς τον ποιητή, καταλαβαίνουμε ότι στις αρχές του αιώνα ήταν δύσκολο να βοηθήσει κανείς τα κωφά παιδιά. Η αντιμετώπιση αυτής της αναπηρίας, στην Ελλάδα απείχε πολύ από αυτήν της Ευρώπης. Το 1922 μόλις, το ζεύγος Σπηλιωτόπουλου θεμλιώνει σχολείο κωφαλάλων. Σήμερα τους αποκαλούμε μόνον κωφούς, γιατί η φωνή δεν τους λείπει μόνο ο τρόπος να την χρησιμοποιούν δεν ήταν γνωστός και έτσι η επικοινωνία μαζί τους ήταν αδύνατη.

            Ο Δροσίνης παρακολουθεί και χαίρεται την εξέλιξή τους, βρίσκουμε αναφορές στο βιβλίο του «Έρση».

            Είναι δε άξιο προσοχής ότι σε αυτό το μυθιστόρημα κρατά πρωταγωνιστικό ρόλο, κωφάλαλο παιδί.

            Τον Μάιο του 1999 έγινε στο Μουσείο Δροσίνη έκθεση ζωγραφικής της Αικατερίνης Κασσαβέτη υπό την αιγίδα του Δήμου Κηφισιάς. Στα εγκαίνια της έκθεσης μίλησε ο λαογράφος Γεώργιος Θωμάς, προσκεκλημένος από τον Σύλλογό μας.

            Στην ομιλία του, ο Γεώργιος Θωμάς, αναφέρθηκε στη ζωή του Δροσίνη στο Πήλιο,  βασιζόμενος σε μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν κοντά του και σε συζητήσεις που έκανε ο ίδιος τόσο με τον ποιητή όσο και με τον Κασσαβέτη, τον πεθερό του Δροσίνη.

            Για το θέμα μας, διαλέγω από την ομιλία του κ. Θωμά τη φιλία που έδειχνε ο Δροσίνης σε ένα κωφάλαλο, στο Χορευτό του Πηλίου. Σύμφωνα με την μαρτυρία του λαογράφου. Ο Δροσίνης διέθεται πολλές ώρες από την διαμονή του στο Πήλιο προσπαθώντας να γκρεμίσει τα κάγκελα που χώριζαν τον κωφό από τους συγχωριανούς του.

            Τι κάτάφερε ο Δροσίνης δεν ξέρουμε, πάντως η ζωή του κωφού μέσα στο χωριό έγινε καλύτερη. Από τη φιλία που έδειξε ο Δροσίνης σ’ αυτόν, η συμπεριφορά των χωρικών άλλαξε απέναντί του. Δεν ένιωθαν πια ντροπή που ζούσαν ανάμεσά τους και μερικοί μάλιστα προσπάθησαν και αυτοί με τη σειρά τους, να τον βοηθήσουν.

            Εμείς που ξέρουμε την προσφορά του Δροσίνη σ’ αυτά τα άτυχα, από τη φύση, άτομα; Πιστεύουμε πως και μόνο η αλλαγή της συμπεριφοράς των χωρικών, πραγμα που κατάφερε ο Δροσίνης με το παράδειγμά του, θα τον γέμισε χαρά και ικανοποίηση.